In de komende periode wordt er gestart met de aanleg van een dubbelrichtingsfietspad en de aanleg van een gescheiden riolering, de volledige vernieuwing van de rijweg en de aanleg van een middelgeleider in de Aartrijksesteenweg tussen de Gistelsteenweg en de Oude Stokerijstraat te Jabbeke.
Er wordt gekozen voor een volledige vernieuwing van de hele wegbreedte in dit deel van het project. Het is de betrachting om de nieuwe wegindeling dient het gewenste rijgedrag af te dwingen, zoals de rijsnelheid, en attentieverhogend te werken waar conflictpunten met andere weggebruikers zich kunnen voordoen.
De voorbereidende werken zullen aanvangen vanaf de eerste week van oktober zodat de aannemers van de nutsmaatschappijen kunnen starten op 10 oktober.
VERKEERSHINDER MOGELIJK
In de eerste fase waarbij de nutsvoorzieningen (elektriciteits- en drinkwaterleidingen) vernieuwd en verplaatst worden, zal er vanaf 1 oktober 2016 tot het einde van dit jaar éénrichtingsverkeer ingevoerd worden.
Het verkeer komende van Aartrijke in de richting van Jabbeke zal omgeleid worden via de Eernegemweg richting Snellegem en zo naar de Gistelsteenweg of via Snellegemstraat richting Zerkegem naar de Gistelsteenweg. Het verkeer >7.5t wordt omgeleid via de Eernegemweg.
In de tweede fase is er de aanleg van de riolering en de wegeniswerken vanaf 1 januari 2017. Eventuele verkeershinder en/of omleidingen zullen bij kennisname nog worden gecommuniceerd.
Historiek van de Aartrijksesteenweg
In de Inventaris van het Onroerende Erfgoed staat de Aartrijksesteenweg omschreven als:
'Rechte, brede en drukke steenweg vertrekkende ten zuiden van de dorpskern van Jabbeke vanaf de Gistelsteenweg naar de zuidelijke grens met Zerkegem toe. Daar verder lopend als grens tussen Zerkegem en Snellegem. De steenweg werd aangelegd in 1788. De toenmalige "Heerwegh van Aertrycke naer Jabbeke" werd rechter getrokken en wat nu Zandweg naar Aartrijke en Zandweg naar Zerkegem is, werden onbelangrijke wegen.
Heterogene bebouwing: aansluitend bij de Gistelsteenweg, losstaande eengezins- en twee-onder-een-kapwoningen met de typische rode baksteenarchitectuur van de periode na de Tweede Wereldoorlog. Verder, losse eengezinswoningen in tuin uit het derde kwart van de 20ste eeuw ter hoogte van de verkaveling langs de Oude Stokerijstraat. De oudste woningen langs de straat zijn hoeves en eenvoudige dorpswoningen: cf. de hoeves op de nrs. 70 en 72 gaan terug op een historische opperhof-neerhofsite, cf. nr. 93 is een mooie dorpswoning; een minder intact voorbeeld vinden we op nr. 36, lage gecementeerde woning van het begin van de 20ste eeuw.
Typisch voor de Aartrijksesteenweg zijn de talrijke onverharde wegels die erop uitkomen. Langs de Lange Dreef zijn o.a. houten vakantiehuizen geconcentreerd, een weg nabij de Gistelsteenweg leidt naar een moderne hoeve, langs een weg tussen de steenweg en de Hogendijkenstraat werd een rij eengezinswoningen gebouwd, de "Waterstraat" tenslotte verbindt de Aartrijksesteenweg met de Eernegemweg en biedt toegang tot een oude hoeve, cf. Aartrijksesteenweg nr. 91. Ten westen van de Aartrijksesteenweg bevindt zich de begraafplaats van Jabbeke, in gebruik sinds 1979.'
Tot 31 oktober 2009 was de Aartrijksesteenweg een provinciebaan. In het kader van een nieuwe bevoegdheidsregeling tussen het Vlaams Gewest, de provinciebesturen en de gemeente werd de Aartrijksesteenweg met een lengte van 4.09 kilometer met ingang van 1 november 2009 een gemeenteweg. De gemeente ontving bij de overdracht een vergoeding.
HERAANLEG AARTRIJKSESTEENWEG - FASE 1 - BEBOUWDE KOM
DE AANLEIDING: DE VERBETERING VAN HET FIETSPAD
De Aartrijksesteenweg is een belangrijke verbindingsweg naar het centrum van de gemeente Jabbeke met zijn talrijke kleinhandelszaken en wekelijkse marktdag op vrijdag. Deze steenweg is ook een evenzeer belangrijke verbindingsweg naar Aartrijke en verder naar Torhout, waar de scholengroep heel wat fietsers van in en rond Jabbeke aantrekt. 
De Aartrijksesteenweg heeft dus heel wat troeven voor fietsers. De provincie West-Vlaanderen heeft een netwerk van fietsroutes uitgetekend voor de dagelijkse functionele maar ook recreatieve fietsverplaatsingen over de gemeentegrenzen heen.
Dit netwerk, Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk genaamd, strekt zich uit over heel de provincie. Een bovenlokaal fietsroutenetwerk verbindt rechtstreeks naburige gemeenten en wordt afgestemd op andere vervoerssystemen zoals bussen en treinen van het openbaar vervoer, om een vlotte overschakeling van vervoerswijze mogelijk te maken. In 2008 dienden de gemeente Jabbeke en de gemeente Zedelgem samen een aanvraag in bij de bestendige deputatie van de provincie om ook de Aartrijksesteenweg / Noordstraat op te nemen in dit fietsroutenetwerk, waarop een gunstig antwoord kwam.
De Aartrijksesteenweg heeft nu al vanaf het centrum van Jabbeke tot in het centrum van Aartrijke een dubbelrichtingsfietspad. Dit is echter te smal. Het fietspad ligt dicht bij de rijweg en is op veel plaatsen in slechte staat. Het brede wegprofiel van de typische landelijke verbindingsweg tussen Jabbeke en Aartrijke heeft dan ook nog een zeer recht tracé waardoor er op de rijweg hoge snelheden worden gereden. Het bestaande fietspad wordt ook regelmatig gebruikt als uitwijkstrook door vracht- en landbouwverkeer.
Al deze factoren schaden de veiligheid en het veiligheidsgevoel van de fietsers op het fietspad heel erg.
Om het fietsgebruik aantrekkelijker te maken langs dit deel van het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk moet het fietspad beter en vooral veel veiliger gemaakt worden. Dit kan door het fietspad beter af te scheiden van de rijweg en ook de oversteekbewegingen veiliger te maken.
Samen met de gemeente Zedelgem en de provincie West-Vlaanderen heeft de gemeente Jabbeke de verschillende mogelijkheden onderzocht en daaruit de beste oplossing gekozen.
UPDATE VAN HET STRAATBEELD
Deze voormalige provincieweg die al terug te vinden is op de Atlas der Buurtwegen uit 1841, werd bij aanleg ingericht om het toenmalige weinige gemotoriseerde verkeer zo snel en comfortabel mogelijk te laten rijden tussen Jabbeke en Aartrijke. Het brede betonnen profiel zorgde toen met het luwe verkeer en de schaarsere bebouwing niet voor verkeersonveigligheid. Intussen zijn de tijden veranderd.
Het deel tussen Gistelsteenweg en de Zerkegemstraat/Hogedijkenstraat kent de dichtste bebouwing. We hebben slechts aan de zijde met pare nummers een voetpad, waar aan de zijde met de onpare nummers op de parkeerstrook naast het fietspad dient gewandeld te worden. Openbaar groen ontbreekt er helemaal. Waar hier het straatbeeld van een centrum-woonstraat verwacht wordt is er nu slechts een doorlopende verharding over de volledige breedte van het openbaar domein te zien. Vanaf de Zerkegemstraat/Hogedijkenstraat vervalt het voetpad bij de wat opener bebouwing, waardoor het stap-pen naar de verkaveling Hoge Akker dient te gebeuren op de kasseiverharding van de parkeerstrook.
Tussen de eenzijdige parkeerstrook (aan de andere zijde is er enkel het fietspad) en de grens openbaar domein zijn op regelmatige afstand bomen ingeplant in de groenstrook. Deze bomen staan wel heel dicht bij die grens met de privédomeinen, waardoor het wegbeeld slechts weinig wordt versmald.
Ter hoogte van het bos verdwijnt de bebouwing en de parkeerstrook maar dit brengt ook weinig verandering in het straatbeeld. De bebouwde kom stopt net voorbij de Oude Stokerijstraat, maar dit wordt slechts aangegeven door het verkeersbord. Geen enkele andere inrichting van de weg geeft weer dat vanaf hier bij het binnenrijden van de bebouwde kom van de weggebruiker verwacht wordt het rijtempo heel wat te verlagen. Herinrichting van de volledige straatbreedte met duurzaam groen, aangepaste infrastructuur voor elke weggebruiker en goed ingeplante snelheidsremmende accenten zal deze straat opnieuw de gepaste en gewenste sfeer bezorgen.
fietsers en voetgangers centraal in het ontwerp
Zoals reeds vermeld maakt de infrastructuur voor de fietsers nu deel uit van het fietsroutenetwerk van de provincie. Om de fietspaden in het hele netwerk op elkaar af te stemmen stelde de provincie richtlijnen op, gebundeld in het fietsvademecum. Daardoor kan zowel de goede inrichting, de veiligheid als de kwaliteit van het nieuwe fietspad worden gegarandeerd.
Na de verschillende mogelijkheden te hebben onderzocht werd beslist dat een dubbelrichtingsfietspad aan de zijde van het huidig fietspad het best zal beantwoorden aan deze richtlijnen. Het merendeel van de bebouwing is ook terug te vinden aan deze kant van de Aartrijksesteenweg. De keuze om het dubbelrichtingsfietspad aan de zijde van het bestaande fietspad te realiseren wordt verder gesterkt door de aansluitmogelijkheden aan de dubbelrichtingsoversteekplaats op de Gistelsteenweg.
De oversteekplaats richting Dorpsstraat werd al enkele jaren terug uitgevoerd en blijkt vooral de verkeersveiligheid ten goede te komen. Ook het kruisen van de Aartrijksesteenweg voor de fietsers langs de Gistelsteenweg werd gewijzigd: na uitvoering hebben de fietsers voorrang op de auto’s die de Aartrijksesteenweg uitrijden, in tegenstelling tot huidige situatie.
De veiligheid en het veiligheidsgevoel van de fietsers langs het nieuwe fietspad zal verder nog verhoogd worden door een brede tussenstrook van anderhalve meter met duurzame haagaanplanting tussen de rijweg en het fietspad.
Voor de voetgangers werd de aanleg van voetpaden evenzeer afgewogen. Tussen de Gistelsteenweg en de Hogedijkenstraat en de Zerkegemstraat is er de dichtste bebouwing. De aanleg van een voetpad aan beide zijden is daardoor een logische ontwerpkeuze. Voorbij het kruispunt Hogedijkenstraat en de Zerkegemstraat wijzigt de bebouwing naar meer open en verspreid, waardoor een doorlopend voetpad niet strikt noodzakelijk is.
Het doortrekken van het voetpad tot aan de verkaveling Hoge Akker geeft de bewoners van de verkaveling dan weer de mogelijkheid veilig en comfortabel te voet het centrum te bereiken. Zowel aan de Gistelsteenweg als aan het kruispunt Hogedijkenstraat/Zerkegemstraat werd voor een beveiligde oversteek voor voetgangers gezorgd in het ontwerp.
sprekend wegontwerp
De gemeente Jabbeke past een duurzame langetermijnvisie toe waardoor gekozen werd voor de volledige vernieuwing van de hele wegbreedte in dit deel van het project. Daardoor worden de reeds vernoemde gebreken van de huidige inrichting volledig weggewerkt. Ook het wegdeel voor het gemotoriseerde gebruik werd bij het ontwerp grondig bestudeerd. De wegindeling dient automatisch het gewenste rijgedrag af te dwingen, zoals de rijsnelheid, en attentieverhogend te werken waar conflictpunten met andere weggebruikers zich kunnen voordoen.
Nabij de aansluiting met de Gistelsteenweg wordt de Aartrijksesteenweg gescheiden door een verhoogde middengeleider. Daardoor heeft de overstekende voetganger een beveiligd rustpunt. De versmalde rijweg naar 3.40m ter hoogte van het kruispunt Hogedijkenstraat/Zerkegemstraat heeft dan weer een dubbel effect: de wegversmalling zorgt voor een drastisch afgenomen rijsnelheid en een kortere oversteekafstand voor de zwakke weggebruiker.
Zowel de aansluiting Hogedijkenstraat als de aansluiting Zerkegemstraat gebeurt op voetpadniveau waarbij in- en uitrijdend verkeer voorrang verleent aan voetgangers op het voetpad. Ook de toegang tot Hoge Akker gebeurt op voetpadniveau.
Het derde attentieverhogend accent bevindt zich net voorbij de Oude Stokerijstraat. Door een eenzijdige asverschuiving met middengeleider wordt een poorteffect gecreëerd en vertraagt het gemotoriseerd verkeer dat de gemeente binnenrijdt. Een bijkomende maatregel is het verleggen van de grens bebouwde kom (50km/h) naar de aanzet van de middengeleider.
De verbindende stukken rijweg tussen de accenten hebben 2 uniforme rijstroken van telkens 3m, zoals bijvoorbeeld ook de rijweg van de Constant Permekelaan is ingedeeld. In het ontwerp werd eveneens rekening gehouden met het rijcomfort en de duurzaamheid in de wegopbouw.
Naast de huidige rijweg zijn er heel wat parkeerstroken aanwezig. Ook voor het nieuwe ontwerp werd de nood aan parkeerplaatsen ingeschat en werden voldoende parkeerstroken ingetekend. Deze stroken zijn veelvuldig onderbroken door groenvakken, voldoende groot om de nieuw aan te planten bomen alle levenskansen te bieden.
Nabij het einde van de bebouwing wordt overgegaan van parkeerstroken naar groenzones met gazon en bomen tussen rijweg en de grens van het openbaar domein. Ook in de reststroken tussen het fietspad en die grens openbaar domein zijn er groenzones met gazon.
Tussen het fietspad en de rijweg werd zoals vermeld een brede strook met haagblokken ingetekend. Samen met de bomenrij zorgen de haagblokken voor een versmallend perspectief wat positief werkt op het milderen van de snelheid. De ingewerkte accenten en het versmallend perspectief zal automatisch zorgen voor het gewenste rijgedrag in deze centrumwoonstraat.
aangepaste materiaalkeuze
De duurzaamheid van de gemeentelijke visie wordt voor een groot deel bepaald door de keuze aan materialen voor de opbouw van de verhardingen. Om een uniform fietsroutenetwerk te bekomen wordt gevraagd om de verharding van de fietspaden te voorzien in een ‘monoliet’ verharding, in tegenstelling tot kleinschalig materiaal zoals bijvoorbeeld betonstraatstenen. De keuze voor een duurzame bitumineuze verharding geeft de meeste comfortgarantie voor de toekomstige gebruikers.
In tegenstelling tot de huidige hoofzakelijk betonnen verharding werd ook voor de rijweg geopteerd voor bitumineuze verharding. Dit zal vooral voor de omwonenden comfortverhogend zijn door het veel stillere effect. De parkeerstroken worden aangelegd in herbruik kasseien. Dit kleinschalig materiaal versterkt het beeld van bewonersgebied en zorgt voor een onmiskenbaar schrikgevoel bij eventueel afwijken van de rijweg.
Renovatie riolering
Bij dergelijke ingrijpende werken aan de weginfrastructuur is onderzoek van de onderliggende riolering een logisch en belangrijk deel van de studie. In navolging van Europese richtlijnen en de Vlaamse overheid dient bij renovatiewerken het afvalwater van het regenwater gescheiden te worden, het zogeheten gescheiden stelsel.
De gemeente verkiest dan ook om de nodige investeringsinspanningen te doen voor het optimaliseren van het rioleringsstelsel. Voor eventuele latere herstellingswerken aan de bestaande riolering zou het nieuwe wegdek onherroepelijk moeten opgebroken worden.
Onderzoek wees uit dat de bestaande riolering nog in goede staat is en kan hergebruikt worden voor de afvoer van het regenwater. Er dient dus enkel een bijkomende afvalwaterriool aangelegd te worden.
Afkoppelen private riolering
Bij de heraanleg van een nieuw rioleringsstelsel verplicht de wetgeving (Vlarem II) dat regen- en afvalwater op privaat domein gescheiden aangesloten moet worden op de openbare riolering (Art. 2.3.6.4. en art. 6.2.2.1.2.). Er moet dan ook aangeraden worden om dit bij of na de uitvoering van de werken en in de mate van het mogelijke in orde te brengen.
Dat afkoppelen is voor de aangelande woningen niet altijd eenvoudig. Zo is er een bijzondere regeling voor aaneengesloten woningen. Daarom wordt door de gemeente voor elk van de aanpalende woningen een individuele afkoppelingstudie met plan en beschrijving gratis aangeboden. Hiervoor wordt iedereen gecontacteerd door het ontwerpende studiebureau Lobelle.
De volledige scheiding van afvalwater en hemelwater begint echter al op perceelsniveau. De bestaande privé-aansluitingen dienen dus ook gescheiden te gebeuren op het toekomstig rioleringsstelsel.
Om deze ingreep te steunen draagt de gemeente Jabbeke de investeringskost voor het opmaken van een studie per woning (+/- €500/woning).
Samen met de bewoners
Het uitwerken van dit project gebeurt niet enkel voor maar vooral mét de bewoners. Een goede communicatie is van heel groot belang om alle ideeën over te brengen en de eventuele vragen te beantwoorden.
De gemeente organiseert een infomoment met de inwoners van de straat om het project uitvoerig toe te lichten. Daarnaast is een medewerker van de dienst leefmilieu een aanspreekpunt voor al uw vragen en opmerking. Hij of zij zal tijdens de kantooruren steeds beschikbaar zijn voor vragen en suggesties. Slechts een goede communicatie tussen gemeente en bewoners verzekert het vlotte verloop van het project.
DE UITVOERING VAN DE WERKEN
Om een dergelijk project vlot en met zo weinig mogelijk hinder uit te voeren bestaat natuurlijk een reeds beproefde methode van aanpak. In de volgorde van werken komen eerst de nutsleidingen aan beurt. De zijstroken waaronder de gasleidingen, het elektriciteitsnet, de distributie, enz. zich bevinden worden eerst opgebroken en de nodige leidingen worden vernieuwd. De rijweg zal gedurende deze periode gewoon te gebruiken zijn.
In de fases erna volgen dan de rioleringswerken en de nieuwe aanleg van fietspaden, voetpaden, rijweg en groen op elkaar. Gedurende de werken is er nauwlettend toezicht op de via aanbesteding aangestelde aannemer. Zowel de uitvoeringstermijn als vooropgestelde eisen naar toegankelijkheid dienen daarbij strikt nageleefd te worden. Ook tijdens de werken zal er steeds communicatie zijn met de bewoners over de toegankelijkheid.
DE VERDERE FASERING
De heraanleg van de Aartrijksesteenweg binnen de bebouwde kom is de eerste fase van de werken. In een tweede fase wordt de heraanleg van het fietspad voorzien tot aan Aartrijke. Omdat deze werken ook gepaard gaan met onteigeningen, wordt er een afzonderlijke fase voorzien. Die werken worden ten vroegste gepland vanaf 2019.
AanspreekpuntEN
Voor verdere informatie kunt u steeds terecht bij:
- Gemeente Jabbeke - gemeentehuis@jabbeke.be - 050/81 02 11 - dossierverantwoordelijke voor de
uitvoering Nikolaas Croene - milieubeleidscoördinator
- Provincie West-Vlaanderen - dienst Mobiliteit - Abdijbekestraat 9, 8200 Brugge - 050/40 72 41
(Omdat dit werk voor het onderdeel heraanleg van het fietspad volledig gesubsidieerd is, treedt de provincie West-Vlaanderen op als zogenaamd opdrachtgevend bestuur. De gemeente Jabbeke betaalt alle werken voor de heraanleg van de straat en de riolering.) Bij de provincie is de dossierverantwoordelijke is mevrouw Annick Monbaliu - annick.monbaliu@west-vlaanderen.be.
- Studiebureau Lobelle, Gistelsteenweg 112, 8490 Jabbeke - info@studiebureau-lobelle.be - 050/30 00 30.
- Bij het project zijn ook de volgende nutsmaatschappijen betrokken: Infrax (elektriciteit, tv-distribu-
tie), Eandis (gas) en De Watergroep.
